Ana içeriğe atla

İskoç Viskisi: Anlıyormuş Gibi Yapmak için Bilmeniz Gerekenler

Yakın zamanda üniversitemin mezunlar derneğinden sertifikalı viski tadım kursu konulu bir e-posta aldım. Konuya ilgi olduğunu varsayıp İskoç viskisi ile ilgili teorik değil ama 3.5 senedir Birleşik Krallık'ta Edinburgh isimli İskoç Pub'una 200m uzaklıkta yaşamanın ve Edinburgh ziyaretlerimin sonucunda edindiğim pratik bilgileri paylaşmaya karar verdim. Bu yazının sonunda ne yazık ki size sertifika vaad edemiyorum ancak anlıyormuş gibi yapmanızı sağlayacak bir takım temel bilgileri vaad ediyorum. 

Single Malt
İskoç viskisi genellikle tek bir malt'tan (genellikle arpa maltı) ve tek bir damıtım evinde (distillery) üretilmiştir. Harmanlanmış (blended) İskoç viskileri (Ballantine's, Bell's, Chivas Regal, Famous Grouse, Teacher's gibi) içimi daha kolay olduğu için dünyada daha popüler olsa da Single Malt'lar Scotch Whisky (İskoç viskisi whisky diye yazılır, whiskey öteki viskiler için kullanılır) denilince ilk akla gelenlerdir. Single Malt'ların rengi beklediği fıçının tipine göre değişir. Belli bir renkteki viskinin daha iyi olduğu gibi bir durum yoktur. Daha uzun süre bekletilen viskilerin daha makbul olmasının sebebi fıçıda olgunlaşıp genellikle meşe ağacından yapılmış fıçının tadını almasıdır.

Bölgeler
İskoçya'da viski üreten 4 temel bölge vardır ve viskinin tadı ve kokusu geldiği bölgenin karakteristiklerini taşır.

Lowland
Edinburgh'u da kapsayan İskoçya'nın güney bölümündeki distillery'lerdir. Lowland viskileri genelde 3 kez distile edilmiş, hafif ve kolay içimlidir. Özellikle çimen, hanımeli ve tarçın gibi hafif kokular barındırır. Bu bölgede oldukça az distillery vardır.
Bu bölgede üretilen ünlü Single Malt'lar: Glenkinchie, Auchentoshan



Highland
Higland İskoçya'nın kuzeyindeki geniş bölgeye verilen addır. Burda çok sayıda distillery vardır. Bu viskilerde malt ve meşe fıçının tadını baskın bir şekilde almanın yanı sıra bal, lavanta ve kuru meyve gibi tatlımsı kokular da alabilirsiniz. İskoç viskisi tadımına yeni başlayan kişiler için bu ya da Speyside grubundaki viskiler en güvenli tercih olacaktır.
Bu bölgede üretillen ünlü Single Malt'lar: Dalmore, Glenmorangie, Glendronach, Old Pulteney, Glen Garioch, Oban
Speyside
Speyside, İskoçya'nın kuzey-doğusundaki Spey nehrinin etrafındaki küçük bölgeye verilen ad. Tabi suyu güzel olunca viskisi de güzel oluyor. Bu küçücük bölgede, öteki bölgelerin her birinden daha çok sayıda distillery vardır. Dünyanın en çok satan Single Malt'ları olan Glenlivet ve Glenfiddich bu bölgeden gelmektedir. Bu viskilere hafif tadı ve çimensi kokusundan ötürü öğle vakti viskileri de denmektedir. Ancak bölgede, Macallan gibi, aynı zamanda vanilya, meşe fıçı, muskat ve malt tadlarını alabileceğiniz daha zengin viskiler de üretilmektedir.
Bu bölgede üretilen ünlü Single Malt'lar: Balvenie, Glenfiddich, Glenlivet, Glen Moray, Macallan

Islay
Islay, İskoçya'nın batısındaki küçücük bir ada ancak bu adada tam 8 distillery mevcut. Bu bölgenin viskilerini ayırd edememeniz imkansız çünkü bu viskiler bölgeden çıkan özel bir kömürle isleniyor ve oldukça dumanlı bir kokuya ve tada sahip oluyor. Dolayısıyla füme koku ve tadı sevmiyorsanız bu viskilerden uzak durun. Ancak is sever bir insansanız, bir daha öteki viskilere dönemeyebilirsiniz. Bu viskilerde füme tadın yanı sıra, tuzlu deniz suyu, yosun gibi ada kokularını ayırd edebilirsiniz.
Bu bölgede üretilen ünlü Single Malt'lar: Ardbeg, Bowmore, Bruichladdich, Lagavulin, Laphroaig

Adalar
Bu 4 bölgenin dışında kalan adalarda da bir çok viski üretilmektedir. Bunların tadı her adada nevi şahsına münhasır olmakla beraber genellikle islidir ve tat ve kokuları Islay viskilerine benzer. Jura adasındaki Jura distillery'si ve Skye adasındaki Talisker distillery'si en ünlüleridir.

Tadım
İskoç viskisinin tadımı bir çok başka içkiyle aynıdır. Rengine bakın, sallayıp bardakta bıraktığı izden kıvamına bakın, koklayıp içindeki kokuları ayırd etmeye çalışın, tadın ve ardında bıraktığı tadı deneyimleyin. Ancak İskoç viskisi konusundaki ana hassasiyet asla Amerikalı uzak kuzenleri gibi buzla içilmemesi gerektiğidir. Zaten bir İskoç pubında o narin Glencairn bardaklara buz koymalarını talep ederseniz suratınıza nerden düştün sen buraya gibisinden bakarlar. Tadını hafifletmek, hatta bazı durumlarda ortaya çıkarmak için, oda sıcaklığında su katılabilir, farklı viskiler tadarken arada paleti temizlemek için acı çikolata yenilebilir.
Size sertifika vaad edemesem de sizi kurs parasından kurtardığıma inanıyorum. Kalan paranızı gönül rahatlığıyla bir şişe Single Malt'a ve bir çift Glencairn bardağa harcayabilirsiniz. Yeni başlayanlara küçük şişe almalarını ve maddi imkanlar dahilinde çok da eskilere gitmemelerini öneriyorum. Öncelikle kendinizi en fazla 10 senelik şişelerle eğitip kokuları ayırd edebilmeye başladığınızı ve viskiden alkolün ötesinde bir zevk aldığınızı fark ettiğinizde daha eskilere gidebilirsiniz. Bu konuda güvenli seçenekler Oban, Glenmorangie, Glenfiddich, Glenlivet, Balvenie ya da Old Pulteney olabilir.

Bu blogdaki popüler yayınlar

Rumeli Kavağı'nda Balıkçı Kahraman

Şubat, mart aylarında soğuk sularda yağlanıp, iyice lezzetlenen kalkanlar sonunda balık tezgahlarını şenlendirdi. İstanbul’da en güzel kalkanı yiyebileceğiniz adreslerden biri, belki de birincisi Balıkçı Kahraman…Vedat Milor pirimizin dediği gibi, kalkanı bütün şekilde tandır yaparak pişiren balıkçılar için, İspanya’nın Bask bölgesine gitmenize gerek yok, Kahraman hemen yanı başınızda, Sarıyer, Rumeli Kavağı’nda… Kahraman işin mutfağında piştikten sonra1996 yılında açtığı bu yerde, kendisi gibi tüm çalışanları da Trabzonlu. Aile gelenekleriyle, dededen ve babadan öğrendiği yöntemlerle, deniz ürünlerini muhteşem pişirerek bizlerle paylaşıyor! Nisan başı bizde aile ritüelimizi gerçekleştirmek üzere Kahraman’dayız. Masaya gelen her şey çok lezzetli, soğanlı domates salatası tam da hatırladığımız gibi, yedikçe yiyesiniz geliyor. Lüks diyebileceğimiz restoranlarda yediğimiz dondurulmuş kalamarlardan sonra, burada hem tavasını, hem de ızgarasını yemek ayrı bir keyif. Yine balık

Mükellef Karaköy: Sarımsaksız Meyhane Konsepti

Mükellef Karaköy, ünlü TV şefi Arda Türkmen'in Karaköy'deki meyhane konseptli restoranı. Restoran bir otelin en üst katında konumlanmış, tahmin edebileceğiniz üzere çok güzel bir tarihi yarımada ve boğaz manzarasına sahip. Zevkli bir şekilde döşenmiş, ışıklandırma yeterli, çoğunluğu bembeyaz masa örtüleriyle kaplı masalarda oturma düzeni sıkışık da olsa rahat, ferah bir mekan. Ancak mekan ile ilgili iç mimarın hak ettiği bu övgüleri ne yazık ki aşçıya yönlendiremeyeceğim. Arda Türkmen bir şekilde meyhane mezelerini sarımsaksız yapmanın iyi bir fikir olduğuna inanmış. Yediğimiz her şeyin tadında bir eksiklik, bir ruhsuzluk var acaba nedir diye düşünürken, en önemli sebep olarak bunu saptadım. Belki karşısındakine kokma endişesiyle sosyal bir akşam yemeği deneyimlemek isteyen gruplar için iyi bir seçenek olabilir ama bana sorarsanız hem konsepti meyhane yapıp hem bu endişeyle hareket etmek oldukça saçma ve yersiz. Mekanda gerçekten mezeden çok rakı çeşidi var. Aklınıza g